Krajowy System e-Faktur – digitalizacja procesów księgowych

Spis treści:

• Nasz nowy świat
• Optymalizacja podatkowa na sterydach
• VAT bez strat?
• Remont systemu podatkowego
• Digitalizacja procesów księgowych
• Praktyczne skutki dla przedsiębiorcy

Nasz nowy świat

Cechą szczególną nowoczesnych gospodarek jest ich narastająca złożoność, różnorodność i specjalizacja. Otwarte rynki i digitalizacja komunikacji sprzyjają nawiązywaniu dalekich geograficznie relacji, a łatwość i relatywnie niska cena transportu pozwala na wykorzystywanie lokalnych warunków dla uzyskania produktów i usług o najlepszych parametrach jakości i ceny. Tworzy to w efekcie coraz bardziej złożone, wielowymiarowe konfiguracje współpracy międzynarodowej.

Stosownie do tego narastają potrzeby odpowiedniej regulacji prawno-podatkowej systemu. Żadne państwo nie może zaniedbać swoich obowiązków w tym zakresie, ponieważ w krótkim czasie doprowadzi to do rozmycia i uszczuplenia jego dochodów podatkowych.

Porada – digitializacja procesów księgowych ułatwia i uporządkowuje działalność przedsiębiorcy, obniża koszty zarządzania dokumentami, wystawiania faktur, not księgowych i przesyłaniu do kontrahentów.

Optymalizacja podatkowa na sterydach

Dobrym przykładem skutków dla tych procesów był okres liberalnego podejścia do optymalizacji podatku dochodowego. To, co jeszcze kilkanaście lat temu było domeną niewielu transgranicznie operujących przedsiębiorstw, wielkich grup kapitałowych oraz międzynarodowych handlarzy stało się w pewnej chwili dostępne prawie dla każdego przedsiębiorcy.

Efektem była narastająca lawina różnych operacji gospodarczych, które zgodnie z prawem prowadziły do najniższego, możliwego opodatkowania dochodów. Celem był zerowy CIT i PIT przedsiębiorców. W efekcie ciężar podatkowy utrzymania państwa i jego funkcji spoczął w znacznej części na dochodach osób zatrudnionych, opodatkowanych PIT lub pośrednio poprzez VAT.

Porada – dobry system księgowy jest prosty i niedrogi, intuicyjny w obsłudze, pracujący w każdym środowisku. Pozwala generować dokumenty, wystawiać faktury, przypomnienia o płatnościach z laptopa, tableta lub komórki.

VAT bez strat?

Osobnym rozdziałem stał się VAT i jego wyłudzenia. Prawo uprawnia przedsiębiorcę do zwrotu VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów lub eksporcie. Brak należytych zabezpieczeń doprowadził do powstania tzw. karuzel podatkowych, polegających na fikcyjnym wywozie określonych produktów, tylko w celu uzyskania zwrotu podatku.

Brak regulacji przeciwdziałających negatywnym procesom doprowadził do ogromnej dziury w finansach państwa, tzw. luki podatkowej. Mimo różnych podejść ocenia się, że w szczytowym okresie w samym tylko VAT wynosiła ona pomiędzy 30-40 mld złotych rocznie, przy wpływach z tego podatku na poziomie 120-130 mld zł. Dziś luka wynosi — wg różnych szacunków — od ok. 9 do 15 mld zł, przy dochodzie budżetu z VAT na poziomie ok. 170 mld zł.

Remont systemu podatkowego

Złożoność relacji gospodarczych i relatywna łatwość tworzenia transgranicznych rozwiązań promujących opodatkowanie dochodów tam, gdzie fiskus jest najłaskawszy, pokazały bezwzględnie, że system prawno-podatkowy ma wiele do nadrobienia.

Pierwszym krokiem było zamknięcie luk prawnych skutkujących optymalizacją podatku dochodowego z udziałem struktur transgranicznych (cypryjskich, luksemburskich, a nawet słowackich). Następnie uporządkowano, dające zbyt wielkie pola manewru, regulacje spółki komandytowo-akcyjnej, a od tego roku również komandytowej i cywilnej.

W zakresie podatku od towarów i usług pojawił się odwrócony VAT dla wrażliwych branż, ostrzejsze wymogi dokumentacji cen transferowych, opodatkowanie zagranicznych spółek kontrolowanych, płatności podzielone (split payment), jak również wieloletnie kary więzienia za fałszowanie faktur.

Od stycznia tego roku obowiązuje też tzw. biała lista podatników VAT, która tworzy „odpowiedzialność poziomą”, tzn. negatywnie sankcjonuje relacje biznesowe przedsiębiorcy z podmiotami o kwestionowanej reputacji prawnej.

Digitalizacja procesów księgowych

Skuteczną bronią w walce z wyłudzeniami i szarą strefą podatków został JPK (jednolity plik kontrolny), będący cyfrowym zestawieniem wszystkich operacji handlowych przedsiębiorcy, sformatowanym w taki sposób, aby umożliwić elektronicznie odławianie podejrzanych transakcji. Ostatnia regulacja w tym zakresie wprowadziła obowiązkowe kody GTU pozwalające na jeszcze bardziej precyzyjną, zautomatyzowaną analitykę podatkową.

Kolejnym krokiem jest dalsza integracja systemu poprzez wprowadzenie Krajowego System e-Faktur. W ramach tej propozycji przedsiębiorca będzie wystawiał cyfrowe faktury ustrukturyzowane i dostarczał je swoim klientom przez specjalnie do tego stworzony system, zamiast jak dotąd mailem lub pocztą.

Faktura ustrukturyzowana oznacza, że nadany jest jej format znormalizowany na potrzeby automatycznego odczytu poprzez system informatyczny służb skarbowych. Centralny system dystrybucji faktur pozwoli na jednoczesną ewidencję działalności gospodarczej i jej jeszcze bardziej skuteczną kontrolę.

Porada – cyfrowe generowanie dokumentów księgowych, wystawianie faktur i przesyłanie ich kontrahentom oszczędza czas, środowisko i pieniądze. Cyfrowy dokument nigdy nie zginie, zawsze jest dostępny i łatwy do znalezienia.

Praktyczne skutki dla przedsiębiorcy

Łatwo o spostrzeżenie, że wprowadzenie Krajowego System e-Faktur jest logiczną konsekwencją trwającej informatyzacji całego aparatu państwa. Jej celem jest wykorzystywanie nowoczesnej technologii, aby oczyścić system gospodarczy z nieuczciwych praktyk. Każdy przedsiębiorca, który był zmuszony konkurować na wolnym rynku z podmiotami, czerpiącymi przewagę (niższą cenę) z naginania prawa uzna raczej, że założenia są dobre.

Wprowadzenie systemu będzie odbywać się dwuetapowo. Pierwszym krokiem, będzie dobrowolne zachęcenie firm, aby korzystały z Krajowego Systemu e-Faktur szybszym zwrotem VAT (45 zamiast 60 dni), brakiem obowiązkowego archiwizowania faktur (tę rolę przejmie KSeF) oraz pewnością dostarczenia dokumentu (nabywca nie będzie mógł zasłaniać się, że dokumentu nie otrzymał). Dobrowolne korzystanie z KSeF ma być możliwe już w połowie 2021 roku.

Drugim etapem będzie obowiązkowe już wykorzystanie Krajowego Systemu e-Faktur dla wszystkich podmiotów gospodarczych i przewidziane jest na rok 2022 lub 2023. Prawdopodobnie wtedy zniknie obowiązkowy JPK, ponieważ system będzie sam w stanie „złożyć sobie” taki plik z naszych faktur.

Przedsiębiorcy korzystający z Faktura.pl praktycznie nie odczują zmian z tego tytułu, ponieważ platforma już od wielu lat dostarcza rozwiązania online polegające na elektronicznym wystawianiu, dystrybucji i archiwizacji dokumentów księgowych. Faktura.pl jest w pełni zgodna z nadchodzącym Krajowym Systemem e-Faktur, a korzystający z niej przedsiębiorcy mogą z KSeF pracować już od pierwszego dnia jego dostępności.